Zaparcie wbrew pozorom nie jest aż takim błahym problem, jakim mogłoby się wydawać. Choć często jest ono bagatelizowane to niestety może nieść ze sobą naprawdę bardzo poważne konsekwencje. Jest to bowiem dość powszechny problem, który wcale nie jest żadnym powodem do wstydu. Potrafi on mocno zmniejszyć komfort naszego życia. Szacuje się bowiem, że z tego rodzaju problemem zmaga się około jedna trzecia całego społeczeństwa oraz że dotyczy on około 2% wszystkich pacjentów szpitali. Problem jest więc dość powszechny, jednak jego wyleczenie nie powinno w dzisiejszych czasach stanowić większego problemu. Przyczyn zaparć może być bardzo wiele. Otóż, o zaparciu ( inaczej obstrukcji) mówimy wtedy, kiedy defekacja kału przychodzi z trudem albo pojawia się rzadko. Częstotliwość wypróżnień jest jednak kwestią bardzo indywidualną – u niektórych osób może występować nawet trzy razy dziennie, u innych tylko dwa razy w tygodniu, jednakże odstępy przekraczające trzy dni są już zbyt długie, ponieważ po takim czasie stolec w organizmie staje się twardy, tym samym trudniejszy do wydalenia. Przyczyny zaparć mogą być jednak bardzo różne – są to zarówno różne choroby (występuje wtedy zaparcie czynnościowe), jak i po prostu zaburzenia metabolizmu albo zmiany polekowe. Najczęściej jednakże występującym rodzajem są tutaj zaparcia idiopatyczne, o jeszcze zbyt mało znanym podłożu . Obstrukcja dotyka około 25% populacji i częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn .
Zaparcia mogą zwykle okazać się jednym z symptomów chorobowych albo być następstwem błędów żywieniowych. Do różnych przyczyn zaparć należą:
- Zbyt mała ilość spożywanej wody
- Niedostateczna ilość błonnika w codziennym jadłospisie
- Zmiana dotychczasowych nawyków żywieniowych (na przykład podczas podróży)
- Brak aktywności fizycznej
- Spożywanie nadmiernej ilości nabiału
- Stres
- Schorzenia neurologiczne, jak na przykład choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane,
- Wstrzymywanie wypróżniania, które niestety może wynikać z bólu spowodowanego na przykład hemoroidami
- Nadużywanie różnych środków przeczyszczających
- Niedoczynność tarczycy
- Środki wpływające na zobojętnienie kwaśnego odczynu soku żołądkowego (np. zawierające związki wapnia czy glinu)
- Niektóre leki (w tym silne leki przeciwbólowe, także antydepresanty)
- Depresja
- Zespół jelita drażliwego
- Zaburzenia odżywiania
- Ciąża
- Rak okrężnicy
Powikłania po zaparciach
Niestety po nieleczonych zaparciach mogą wystąpić powikłania. Są to na przykład hemoroidy. Ale także nawet przepuklina, która pojawia się na skutek nadmiernego parcia. Może pojawić się także zespół jelita drażliwego albo uzależnienie od środków przeczyszczających. Do lekarza należy zgłosić się, jeśli:
- Zaparcia dotąd nie zdarzały się
- W stolcu pojawia się krew
- Problemy z defekacją trwają dłużej niż 2 tygodnie.
- Występuje bezzasadna utrata masy ciała, która nie jest spowodowana na przykład stosowaniem diety redukcyjnej.
- Wypróżnianiu towarzyszy duży ból.
Jak więc uniknąć zaparć?
W profilaktyce zaparć na pewno istotna jest odpowiednia ilość błonnika pokarmowego w codziennej diecie (zwiększa ona objętość mas kałowych a także skraca czas procesu pasażu jelitowego). Codzienny jadłospis powinien być więc jak najbardziej bogaty w warzywa, a także owoce, pełnoziarniste pieczywo oraz kasze. Naturalnym sposobem na męczące zaparcia jest spożywanie namoczonych wcześniej w ciepłej wodzie suszonych moreli albo śliwek. Przemianę materii przyspiesza także przyjmowanie przynajmniej około 1,5 – 2 litrów wody dziennie, a w szybszym wypróżnianiu pomagają także wszelkie ciepłe płyny, wypijane ich przede wszystkim w godzinach porannych. W walce z zaparciami pomocna jest też regularna aktywność fizyczna. Problemy z układem trawiennym to już swego rodzaju choroba cywilizacyjna. Statystycznie nawet co drugi człowiek ma bądź będzie miał w ciągu życia jakieś problemy z trawieniem. Jedną z częstszych dolegliwości jaka może nas spotkać, są właśnie zaparcia. Cierpi na nią nawet około 20% społeczeństwa. Przyczyny doszukiwać się można przede wszystkim w nieprawidłowej diecie oraz małej ilości ruchu.
Częstotliwość wypróżniania jest jednak indywidualną kwestią, jeśli jednak częstość ta jest rzadsza niż 3 razy tygodniowo, a stolec jest dość twardy oraz bardzo suchy, to mamy niestety do czynienia z zatwardzeniem. Problem ten nie jest jednak trudny do wyeliminowania, jednak wymaga małych zmian w trybie życia. Tak więc nie ma na co czekać i do dzieła!! Okazuje się bowiem, że przyczyną zaparć jest po prostu zbyt wolne poruszanie się stolca przez nasz układ trawienny. Trawienie najlepiej podzielić na dwa zasadnicze etapy. W pierwszym z nich w jelicie cienkim są wchłaniane prawie wszystkie składniki odżywcze, w drugim natomiast wchłaniana jest woda oraz sole, a także formuje się stolec. Wszystko odbywa tutaj się dzięki fali perystaltycznej – synchronicznym skurczom mięśni. A jak wiadomo lepiej zapobiegać niż leczyć, więc warto zawczasu stosować odpowiednią dietę.
