Coraz częściej młode osoby, które dopiero są w połowie swojej drogi edukacyjnej, zaczynają rozglądać się za możliwością dorobienia sobie do kieszonkowego. Jest to bardzo dobra tendencja, która z każdym rokiem wzrasta, w końcu co może być złego w tym, iż osoba niepełnoletnia chce zacząć się usamodzielniać czy pomóc odciążyć rodzinę. Sytuacja w przypadku osób pełnoletnich jest jasna, jeśli mamy odpowiednie wykształcenie, kwalifikacje zawodowe oraz doświadczenie, wyszukujemy odpowiedniego dla siebie stanowiska oraz składamy cv, po czym przechodzimy przez proces rekrutacyjny. Jednak w przypadku gdy poszukiwana jest praca dla 15 latka, sytuacja zaczyna robić się skomplikowana i pojawia się pytanie, czy to w ogóle możliwe. Odpowiedź brzmi zarówno tak jak i nie. Od wielu lat osoby niepełnoletnie mogą podjąć dodatkowe zatrudnienie na podstawie umowy o zlecenie, lecz warunkiem jest skończone 16 lat, dziś przyjrzymy się wszystkim możliwym umowom i wyjaśnimy jak szukać zatrudnienia, mając wyłącznie 15 lat.
Umowa o pracę
Jest rodzajem umowy, która zawierana jest pomiędzy pracodawcą a pracownikiem. Określa ona obowiązki przyszłego pracownika oraz rodzaj wykonywanej pracy. Pracując w oparciu o taką umowę, możemy liczyć na płatne dni urlopu czy płatny okres choroby, w którym nie będziemy mieli możliwości wykonywania określonej pracy, oczywiście owa choroba musi być poparta zaświadczeniem L4 od lekarza. W takiej umowie muszą znaleźć się takie dane jak:
– dane obydwóch stron (pracodawca i pracownik),
– wysokość wynagrodzenia,
– rodzaj wykonywanej pracy,
– miejsce gdzie wykonywana będzie praca,
– termin podpisania umowy, czyli rozpoczęcia zatrudnienia,
– w pewnych przypadkach, jeśli umowa jest na czas określony, to również termin jej zakończenia.
Niestety, aby mieć możliwość jej zawarcia, musimy być osobą pełnoletnią. W tym przypadku nawet osoby, które ukończyły 16 rok życia, nie mają możliwości podjęcia zatrudnienia na takim stanowisku, więc w tym przypadku praca dla 15 latka na podstawie takiej umowy jest niemożliwa i niezgodna z polskim prawem.
Umowa o zlecenie
Jest chyba najczęstszą formą zatrudnienia obecnie pracowników. Wynika to z bardzo wielu faktów, jednym z nich jest zadowolenie ze strony pracowników, które spowodowane jest ustawą o minimalnym wynagrodzeniu, które może zostać zapłacone godzinę wykonywanej pracy. Powoduje to również, zainteresowanie ze strony firmy, w której stosowany jest taki rodzaj umowy, ponieważ, nie dość, iż często pracownicy otrzymują wyższe wynagrodzenie niż na standardowej umowie, to dodatkowo jest zwolniony ze wszystkich czynności prawnych, które związane są z umową o pracę. Chociażby w tym przypadku nie otrzymamy płatnego urlopy, czy dni wolne od pracy spowodowane chorobą nie są już rozliczane poprzez pracodawcę a przez zakład ubezpieczeń społecznych również na podstawie zwolnienia lekarskiego L4. Pracować na podstawie takiej umowy ma każdy. Pisząc każdy mamy na myśli oczywiście osoby, które prawnie są do tego upoważniane, a więc będą to wszystkie osoby pełnoletnie oraz młodzież, która ukończyła wiek 16 lat.
Praktyki szkolne
Jest to powszechna praca dla 15 latka. Oczywiście wykonywana jest ona w ramach edukacji szkolnej w szkole zawodowej czy w szkole technicznej. Co prawda z racji, iż przez pierwsze lata osoba ucząca się większości dni tygodnia spędza w szkole, nie zarobi w ten sposób wygórowanej kwoty, lecz dodatkowe kwoty do kieszonkowego zawsze wpadną. Oczywiście, pomimo że jest to rozwiązanie polegające na przyuczeniu do zawodu to w tym przypadku, również istnieje obowiązek podpisania stosownej umowy pomiędzy pracodawcą a osobą zatrudnioną. Polskie prawo przewiduje, sytuację, w których jeśli osoba podpisująca umowę nie ukończyła pełnoletności w tym przypadku, również umowa musi zawierać podpis rodzica lub opiekuna prawnego. Często oprócz samych podpisów wymagane są specjalne lekarskie zaświadczenia pozwalające na wykonywanie wybranego zawodu. Praca młodocianej osoby na podstawie takiej umowy wlicza się w staż pracy oraz doświadczenie zawodowe dodatkowo odprowadzane są świadczenia emerytalne i wszelkie składki do zakładu ubezpieczeń społecznych, czyli ZUS-u.
Praktyki w szkole nie są jedyną możliwością pracy dla 15 latka. W roku 2018 dzień 1 września nie oznaczał tylko nielubianego przez większość młodzieży powrotu do szkoły, ale również otwarcie się dla niektórych nowych możliwości zarobkowych. Dokładnie z tym dniem praca dla 15 latka oficjalnie stała się legalną formą zatrudnienia. Nie wynika to z powstania nowej specjalnej umowy, lecz po prostu został obniżony wymagany próg wieku do zatrudnienia. W tym przypadku większość możliwości, które były stworzone dla osób z ukończonym wiekiem 16 lat. Otwierają się również dla tych o rok młodszych.
Niesie to za sobą jednak pewne ograniczenia. Jak wiadomo do 18-roku życia, edukacja jest obowiązkowo, co za tym idzie każda niepełnoletnią osobą szukająca zatrudnienia może to zrobić pod warunkiem, że jest w stanie jednocześnie pogodzić naukę wraz z wykonywanymi czynnościami zawodowymi. Przede wszystkim rodzaj wykonywanej pracy może być tylko lekkimi i drobnymi pracami, które w żaden sposób nie zagrażają zdrowiu osoby nieletniej.
Możliwości są, lecz w praktyce nie wygląda, to tak idealnie, jak się wydaje. Pomimo obniżenia wymaganego roku zatrudnienia o rok młodziej, wcale nie ułatwia to znalezienia takiej pracy. Na temat tej ustawy, pomimo że nie zmienia za dużo, wielu pracodawców nie wypowiada się zbyt pozytywnie. Wynika to z faktu, iż większość młodocianych pracowników jest po prostu niedyspozycyjna. Firma nie widzi sensu w zatrudnianiu pracownika przykładowo na 2 godziny dziennie. Istnieją, również dodatkowe ograniczenia prawne, które blokują zapał do pracy w wymiarze wielu godzin przez uczniów. Dawniej po ukończeniu 16 roku życia, teraz jak zostało wspomniane również od 15 roku, osoba może w ciągu doby przepracować maksymalnie 8 godzin. Wydawałoby się to, aż nie do wykonania biorąc pod uwagę lekcje, które kończone czasami są o godzinie 14, więc nie ma nawet czasu na przepracowanie tych godzin, gdyby nie fakt, że czas spędzony w szkole również wlicza się w limit, więc jeśli w danym dniu pojawia się dzień szkolny, taka osoba nie może pracować dłużej niż 2 godziny.
Reasumując praca dla 15 latka, jak najbardziej jest możliwa, lecz wynika z niej wiele ograniczeń, które nie występują w przypadku, zatrudnienia osoby pełnoletniej co na pewno utrudni znalezienie takiego zatrudnienia, ale wcale nie staje się to niemożliwe.
