Katar sienny to nic innego jak alergiczne lub sezonowe zapalenie błony śluzowej nosa, definiowane jako objawowe zapalenie błony śluzowej nosa.
Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje schorzenia – czynnikiem różnicującym jest czas utrzymywania się objawów:
–okresowy nieżyt nosa (sezonowy, ostry, okazjonalny) – objawy występują przez mniej niż 4 dni w tygodniu lub krócej niż 4 tygodnie; pojawiają się sezonowo, najczęściej w okresie pylenia drzew i traw. Dokładny czas występowania objawów jest zależny od rodzaju alergenu, na który uczulony jest pacjent.
-przewlekły nieżyt nosa (całoroczny, przetrwały, długotrwały) – objawy występują przez więcej niż 4 dni w tygodniu i utrzymują się ponad 4 tygodnie; często katar utrzymuje się w ciągu całego roku.
Skąd się bierze katar sienny?
Najważniejszymi przyczynami kataru uczuluniowego to(tak jak wyżej) pyłki drzew, traw, kwiatów, roztocza(kurz) oraz sierść niektórych zwierząt. Jeżeli pyłek roślinny wejdzie w reakcję z substancją znajdującą się w organiźmie alergika, to poprzez szereg innych reakcji chemicznych, dojdzie do naruszenia i podrażnienia blony śluzowej nosa. Co oznacza, że wystąpią objawy uczuleniowe, w tym przypadku jest to katar sienny zwany katarem uczuleniowym.
Co charakteryzuje katar sienny?
Objawy charakterystyczne dla kataru uczuleniowego to przede wszystkim:
-wielokrotne kichnięcia
–obfita wydzielina z nosa (wodnista lub wodnistośluzowa)
-świąd w nosie
–zatkanie nosa (jedno- lub obustronne)
-alergiczne zapalenie spojówek objawiające się zaczerwienieniem, łzawieniem, światłowstrętem oraz uporczywym świądem oczu
-bóle głowy(o róznym nasileniu w zależności od alergika)
–zaburzenia snu
-problemy z koncentracją
-ogólne przemęczenie
-w mniejszej liczbie przypadków występują objawy ze strony oskrzeli oraz napady astmatyczne
Objawy te występują u alergików, przeważnie w okresie kwitnienia roślin (od lutego do sierpnia), gdyż okresy pylenia roślin mają bezpośredni wpływ na sezonowość występowania objawów. Sezony pylenia roślin są dostępne w opracowywanych przez stacje monitoringu aerobiologicznego kalendarzach pylenia roślin.
Katar sienny, a młodzi alergicy
Na katar sienny może cierpieć osoba w dowolnym wieku, w tym nawet i niemowlęta(wynika to najczęściej z predyspozycji genetycznych). Nad wyraz często jako przyczyne kataru u najmlodszych widzi się zwykle przeziębienie, grypę i tym podobne. Sprawia to, że nawet do wieku przedszkolnego czy wczesno-szkolnego nie zdiagnozowano kataru siennego. Wynika to z problemu częstego chorowania dzieci, wynikającego tymczasem ze słabego jeszcze układu immunologicznego i nawyków dzieci wkładania wszystkiego do ust. Co stanowi problem dla samych dzieci i dla rodzicow, którzy nagle dowiadują się, że należy zmienić nawyki, np. w jakiś sposób odseparować dziecko od domowego pieska, zresztą ukochanego przez dziecko. A poza tym mogą wystąpić jeszcze większe problemy, np. powikłań spowodowanych nieprzyjmowaniem leków, które powodują dla przykładu astmę. Tak więc bardzo łatwo wystawic na szkodę dziecko pod względem psychicznym jak i fizycznym.
Katar sienny – leczenie
Pierwszą, podstawową czynnością jest zdiagnozowanie alergenu, a następnie rozpoczęcie leczenia na każdym możliwym podłożu.
Diagnostyce alergii służą testy alergiczne (najczęściej skórne punktowe). Pozwalają one na rozpoznanie alergenów, które wywołują reakcję uczuleniową. Równie istotny jest wywiad z pacjentem, podczas którego można stwierdzić zależność między zaobserwowanymi objawami nosowymi a alergenem je wywołującym. Chorym z rozpoznaniem alergicznego nieżytu nosa zleca się również wykonanie badań w kierunku wykluczenia astmy, ponieważ stosunkowo często choroby te współistnieją. Na początek należy ograniczyć kontakt alergika ze źródłem alergenu. Podstawą leczenia kataru siennego jest wyłączenie z otoczenia lub z pokarmów alergenów, o ile uda się stwierdzić przyczynowe ich działanie. W przypadkach znalezienia działającego alergenu konieczne jest, obok wyeliminowania go, odczulanie swoiste jako metoda leczenia przyczynowego. Rozpocząć podawanie leków, bowiem nieleczony katar sienny nie tylko obniża jakość życia, ale także ma tendencję do nasilania się, a jego konsekwencją mogą być groźne dla życia chorego. Poważnym zagrożeniem jest progresja objawów chorobowych, tak zwany marsz alergiczny, który może prowadzić do astmy oskrzelowej. Celem leczenia alergicznego nieżytu nosa jest redukowanie dokuczliwych objawów alergicznych, zaburzeń snu i poczucia ogólnego rozbicia oraz powrót do codziennej aktywności społecznej.
Przydatne informacje dla chorych
Najmniejsze stężenie pyłków roślinnych, które wywołują reakcje alergiczne, odnotowuje się po deszczu, a największe podczas dni wietrznych.
Praktycznym narzędziem dla alergików, które pozwala rozpoznać okresy najwyższego ryzyka wystąpienia reakcji alergicznych, jest kalendarz pylenia roślin, opracowywany przez stacje aerobiologiczne.
Długotrwałe stosowanie kropli obkurczających błonę śluzową nosa wywołuje ponowny jej obrzęk (rebound) – nieżyt polekowy. Mechanizm powstawania tego zjawiska jest najczęściej tłumaczony zmniejszeniem liczby receptorów podczas długotrwałego ich pobudzania.
