Według definicji książkowej wysypka są to wykwity na skórze lub na błonach śluzowych powstałe w wyniku reakcji alergicznej, kontaktu z substancją chemiczną, sczepienia ochronnego, zatrucia lekami, bądź jako objaw choroby zakaźnej. Może towarzyszyć jej swędzenie lub pieczenie. Może pojawiać się na całej powierzchni ciała jak i tylko na wybranych jego częściach. Jest to objaw, nie choroba.
Co powoduje pojawianie się wysypki?
Powodów powstawania wysypki skórnej jest mnóstwo. Najczęśćiej jest to reakcja alergiczna, które przedostają się do naszego organizmu na kilka sposobów:
-przez skórę(bezpośredni kontakt alergika z alergenem przez skórę)
-spożywania żywności lub leków przez alergika zawierających w sobie alergen lub mieszankę alergiczną
-drogą kropelkową, czyli drogą powietrzną poprzez wdychanie powietrza zawierającego alergen, przez alergika.
Wysypka jest stosunkowo częstym objawem chorób zakaźnych, między takich jak: odra, ospa, półpasiec, różyczka, szkarlatyna, świnka i tym podobne. Należy równiez do cech charakterystycznych duru plamistego, tyfusu, syfilis, gorączki trzydniowej(rumień nagły), trądu, dżumy i wielu, wielu innych. Często występuje podczas okresu dojrzewania w formie trądziku młodzieńczego. Powoduje ją również brak niektórych witamin oraz(dosyć rzadko) gorączka towarzysząca innej chorobie(np. gorączce trzydniowej).
Jakie wyróżniamy rodzaje wysypek?
Ze względu na przyczynę wysypki wyróżniamy rodzaje(typy) wysypek. Oto kilka najczęściej występujących postaci wysypek:
–Wysypka uczuleniowa – charakteryzuje się małymi, drobnymi wypryskami, czasami zlewającymi się ze sobą. Najczęściej powodowana uczuleniem na pyłki roślinnne, środki chemiczne(np. chemii gospodarczej) czy kosmetyki. Bardzo często razem z wysypką uczuleniową pojawia się swędzenie.
–Pokrzywka – często związana z reakcjami alergicznymi na jakiś bardzo charakterystyczny element – najczęściej znajdujący się w pożywieniu. Takową reakcję można również zaobserwować podczas spożywania niektórych leków czy ukąszenia niektórych owadów. Rzadko pojawia się również jako oparzenia słoneczne. Swoją nazwę posiada ze względu na wykwity na skórze, które do złudzenia przypominają oparzenia po kontakcie z pokrzywą.
-Nieregularne plamy na skórze charakterystyczne dla różyczki, gorączki trzydniowej(rumienia nagłego) oraz odry. Przybierające kolory od różowego po czerwony. Dla różyczki wysypka ta jest również swędząca.
-Małe, czerwone grudki pokrywające skórę w okolicach szyi, okolicach pach i pachwin, które powoli się rozprzestrzeniają są bardzo charakterystyczne dla szkarlatyny.
-Pęcherzyki wypełnione płynem to wykwit będący skutkiem uczulenia na promieniowanie słoneczne. Taki sam rodzaj wysypki występuje również w przypadku choroby o nazwie pęcherzyca.
-Swędząca, niedająca o sobie zapomnieć bez użycia specjalnych specyfików wysypka na ciele, rozwijająca się od postaci czerwonych plamek do pęcherzyków z płynem, jest bardzo łatwym do rozpoznania zwiastunem ospy.
Leczenie wysypek
Najbardziej fundamentalną rzeczą, którą trzeba wykonać jest wykoanie trafnej diagnozy. Ważne jest reagowanie odpowiednie reagowanie na sygnały, które otrzymujemy. Wysypka nigdyu nie jest chorobą. Może być charakterystyczna lub bardzo pospolita nic nie mówiąca o tym jakeigo typu jest. Należy analizować wszystkie wykonane wcześniej czynnośći, tak by móc znaleźć ewentualny alergen w przypadku reakcji alergicznej. Należy szukać innych objawów innej choroby. Najlepszym wyjściem w takiej sytuacji jest po prostu zgloszenia się po pomoc lekarza, który wprost powinien wskazać co to za choroba, alergia, czy po prostu brak witamin, złe praktyki żywieniowe. A nawet jeśli nie stwierdzi wprost typu choroby przekieruje pacjenta do specjalisty, który juz na pewno powinien wiedzieć co należy zrobić. Najważniejsze jest zachowanie rozsądku. Wszystkie decyzje muszą byc racjonalne, jedno co jest pewne, to to, że nie należy uszkadzać, drapać, wyrywać wykwitów, które się pojawiły. W przypadku stwierdzenia, że jest to wytwór uczuleniowy należy jak najszybciej zaprzestać kontaktu z alergenem, niepożądane objawy powinny zniknąć. W przypadku pochodzenia chorobowego wysypka jest drugorzędnym celem, najważniejsze jest usunięcie choroby, która najczęściej znikając „zabiera” ze sobą również owe nieprzyjemne wykwity skórne. Wysypki są co najwyżej uciążliwe, z reguły nie są niebezpieczne. Tymczasem chory nie powienien drapać wysypki, ponieważ mogło, by to spowodować zakażenie, które może okazać się o wiele poważniejsze niż przyczyna pojawienia się wysypki. Najczęściej również lekarz przepisuje specyfiki, które mają za zadanie złagodzić swędzenie oraz ewentualne pieczenie. Pozwalają również się zrelaksować pacjentowi, który przestanie być dręczony bez ustannym swędzeniem bądź pieczeniem. Z reguły wysypki nie są długotrwałe, więc tym można bardzo łatwo podnieść morale chorego w „walce” z bezustanną pokusą złamania zakazu podrapania zaatakowanego miejsca. Wizja rychłego końca pociesza, należy równeiż go czymś zająć, aby nie myślał o tym.
