Często zapewne słyszysz, jak bardzo ważna jest rola żelaza dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu.
Że jest on składnikiem mineralnym równie cennym jak na przykład złoto.
Że zwyczajnie wchodzi w skład hemoglobiny, a także że transportuje tlen, stymuluje naszą odporność, redukuje uczucie zmęczenia, oraz wspomaga walkę z wolnymi rodnikami i warunkuje prawidłowy rozwój płodu.
Czy ten właśnie jeden z wielu pierwiastków naprawdę zasługuje na aż tak duży rozgłos?
Sprawdź więc, dlaczego warto przejmować się dużymi niedoborami żelaza we krwi oraz uzupełniać jego braki.
Przyczyny
Okazuje się, że przyczyny niskiego poziomu żelaza bywają bardzo rozmaite, niektóre zwyczajnie wynikają z różnych chorób (np. choroby trzewnej, czy też pasożytniczego ataku tęgoryjca dwunastnicy albo zapalenia jelit), inne jednak stanowią zwierciadło naszego codziennego menu. Jednakże za wszelki deficyt wielu cennych składników odżywczych zwykliśmy obwiniać naszą dietę, która jest albo uboga albo wręcz przesadnie bogata, ale nie w produkty fundamentalne dla naszego zachowania równowagi. Ponieważ jednak istnieje tendencja do szufladkowania, zwłaszcza w grupie szczególnego ryzyka, znajdują się weganie, wegetarianie, różni miłośnicy odchudzania i osoby uprawiające sporty wytrzymałościowe. Kompletne menu to jednak nie jest wszystko. Nie wystarczy bowiem wzbogacenie jadłospisu, ażeby uniknąć niedoboru żelaza oraz spać spokojnie. Kluczem do naszego zdrowia jest przede wszystkim wchłanianie, które to odbywa się już w dwunastnicy i jelicie cienkim, gdzie ten cenny pierwiastek w połączeniu z białkiem tworzy związek świetnie przyswajalny – ferrytynę. Jeśli więc kosmyki jelitowe są na przykład uszkodzone czy też ich działanie jest nieprawidłowe, to poziom żelaza we krwi będzie po prostu zbyt niski. Mała liczba dobrych bakterii jelitowych i uszkodzona śluzówka to są kolejne z czynników upośledzających cały proces wchłaniania.
Okazuje się bowiem, że przyswajanie żelaza mogą utrudniać niektóre pierwiastki m.in. sole wapnia, fosforu, miedź i cynk. Na liście wrogów tego cennego minerału, znajdują się też: herbata, kawa, ale także mleko, błonnik oraz związki fitynowe obecne w różnych przetworach zbożowych. Wymienione tutaj produkty znacznie utrudniają odpowiednią absorpcję żelaza. Aby więc nie balansować na granicy dopuszczalnych norm, warto po prostu nieco zmniejszyć ilość spożywanych cukrów, które, jak to się okazuje, mogą właśnie zaburzać wchłanianie omawianego pierwiastka.
Objawy braku żelaza
Nasz organizm magazynuje spore ilości żelaza w śledzionie, wątrobie czy szpiku, dlatego do niedoborów nie dochodzi w sposób szybki i gwałtowny. Dopiero, w momencie kiedy wykorzystane zostaną już wszelkie rezerwy, pojawiają się pierwsze niepokojące sygnały.
Oto lista najpopularniejszych objawów niedoboru żelaza:
- Ograniczenie wzrostu, a także ogólne osłabienie organizmu.
- Depresja, czy też melancholia, osłabienie umysłowe oraz trudności z zapamiętywaniem.
- Owrzodzenie całego języka, lub błony śluzowej jamy ustnej.
- Nieregularne miesiączki albo całkowity zanik.
- Mocne bóle głowy, a także utrudnione oddychanie, czy też palpitacje serca.
- Wypadanie włosów, a nawet łamliwość paznokci, czy siniaki.
- Osłabienie odporności, także częste krwawienie z nosa, bladość skóry.
- Neurastenia, czy też dolegliwości oskrzelowe, astma.
- Łaknienie spaczone, czyli apetyt na produkty które są nieutożsamiane z tradycyjnymi pokarmami, np. krochmal, czy też tynk, papier czy plastelina
Skutki niedoboru żelaza
Chociaż przecież wiele mówi się na temat związku żelaza z prawidłowym funkcjonowaniem naszego organizmu, to i tak jego braki zdarzają się dość często. Efektem takich niedoborów bywają, m.in.: spadek sprawności fizycznej oraz umysłowej, osłabienie organizmu, pogorszenie koncentracji, zły nastrój, a także spadek odporności a nawet zaburzenie rytmu pracy serca. Ostatnim stadium wynikającym z sporego braku cennego minerału jest niedokrwistość i zanik błon śluzowych. Oznacza to niestety, że bilans żelaza stał się całkowicie ujemny i wyczerpano wszelkie jego zapasy. Anemię z powodu niedoboru żelaza można po prostu rozpoznać po kolorze spojówek, a także tęczówkach oczu, bladości skóry i warg. Ponieważ jednak niedokrwistość bywa symptomem poważnych chorób, konieczna jest tutaj konsultacja medyczna w celu ustalenia źródła problemu oraz podjęcia właściwego leczenia.Z kolei spory niedobór żelaza u dzieci można podejrzewać, jeżeli maluch jest apatyczny, albo blady, cierpi na brak apetytu, często choruje oraz rozwija się znacznie wolniej od swoich rówieśników. W przypadku wystąpienia tych wyżej wymienionych symptomów należy szybko zgłosić się do pediatry, który zleci wykonanie dokładnej morfologii co pomoże wybrać suplement diety. Medykamentów zawierających żelazo nie powinno bowiem się stosować na własną rękę, dlatego że nadmiar tego minerału jest równie niebezpieczny co jego brak.Warto też wiedzieć, że zapotrzebowanie organizmu na żelazo bywa często zależne od wieku oraz płci.
