Półpasiec jest chorobą wirusową charakteryzującą się bolesną wysypką skórną z pęcherzami w zlokalizowanym w określonym obszarze. Zazwyczaj wysypka występuje na pojedynczym, szerokim pasku po lewej lub prawej stronie ciała lub twarzy. Dwa do czterech dni przed wystąpieniem wysypki może wystąpić mrowienie lub miejscowe bóle okolicy. W przeciwnym razie zwykle występuje niewiele objawów, chociaż niekiedy pojawia się gorączka, ból głowy lub zmęczenie. Wysypka zwykle ustępuje w ciągu dwóch do czterech tygodni, jednak u niektórych osób rozwija się ból nerwu, który może trwać miesiące lub lata, stan ten nazywany jest nerwobólem. U osób o słabej funkcji immunologicznej wysypka może wystąpić szeroko.Jeśli wysypka dotyczy oka, może wystąpić utrata wzroku.
Półpasiec wynika z reaktywacji wirusa ospy wietrznej półpaśca (VZV) w ciele osoby. Ospa wietrzna jest spowodowana przez pierwotne zakażenie wirusem VZV. Po ustąpieniu ospy wietrznej wirus może pozostać nieaktywny w komórkach nerwowych. Kiedy się reaktywuje, przemieszcza się z ciała nerwowego do zakończeń skóry, tworząc pęcherze. Czynniki ryzyka reaktywacji obejmują starość, słabą funkcję immunologiczną i posiadanie ospy wietrznej przed 18 miesiącem życia. To, jak wirus pozostaje w ciele, a następnie ponownie się aktywuje, nie jest dobrze znane. Narażenie na wirus w pęcherzach może powodować ospę wietrzną u kogoś, kto jej nie miał, ale nie wywoła choroby jaką jest półpasiec. Rozpoznanie zwykle opiera się na oznakach i objawach osoby. Wirus ospy wietrznej i półpaśca to nie to samo, co wirus opryszczki pospolitej, jednak należą one do tej samej rodziny wirusów.
Szczepionka półpaśca zmniejsza ryzyko choroby o 50 do 90%, w zależności od zastosowanej szczepionki. Zmniejsza także częstość występowania neuralgii popółpaścowej, a jeśli występuje półpasiec, zmiesza jego nasilenie.
Jeśli rozwinie się półpasiec, leki przeciwwirusowe, takie jak acyklowir, mogą zmniejszyć nasilenie i czas trwania choroby, jeśli zostaną podane w ciągu 72 godzin od pojawienia się wysypki.
